Akım Trafosu Nedir?
Devreden geçen akımı ölçmek için akım trafosu denilen ölçü transformatörleri kullanılmaktadır. Elektriğin taşınması sırasında, akımın ölçülmesi gerekmektedir. Yüksek akımlarda ölçü aletleri tarafından ölçüm yapılması zor olabileceği gibi maliyetli olmaktadır. Devreden geçen akımın ölçülebilir olması için belirli bir değere indirgenmesi gerekmektedir. Primer devreden geçen akımı manyetik bir kuplaj ile küçülten akım trafosu, devreye seri olarak bağlanmaktadır.
Bir değerin yüksek düşüğe veya düşükten yükseğe çekilebilmesi için akım trafosuna ihtiyaç duyulmaktadır. Sistem primerine uygulanan akım trafosu, akımı belli değerlere indirmektedir. Günümüzde birçok sistemde akım trafosu kullanıldığından, akım trafosu nedir merak edilmektedir. Genel olarak tek kutuplu akım trafosu üretilmektedir.
Akım Trafosu Nasıl Çalışır?
Akım trafosu ampermetre gibi ölçü aletleri ile birlikte kullanılmaktadır. Akım trafolarının sekonder ucu ölçü aletine geçirildiğinde, devrede ne miktarda akımın dolaştığı görüntülenmektedir. Sargı sayısı arası ile akım ters orantı olarak ele alınmaktadır. Yüksek akımlı olan primer akımları ölçmek için kullanılan akım trafosunun daha fazla sarım sayısına sahip olması gerekmektedir.
100A, 1000A ve 2000A gibi yüksek akımlar, sadece ölçü aleti ile ölçülememektedir. Bu tarz yüksek akımları ölçmek için ölçü aleti ve yük arasında akım trafosu kullanılmaktadır. Yüksek akımların dolaştığı ekipmanlar, akım trafosu kullanımı ile izole edilmektedir. Akımın indirilmesi ile birlikte diğer cihazlardan okuma gerçekleştirilmektedir. Akım trafolarının kullanımlarından ötürü ölçü aletleri küçük boyutlu üretilmektedir.
İlginizi Çekebilir: Robotik Otomasyon ve Faydaları
Akım Trafosu Özellikleri
– Ölçüm uygulamaları için tercih edilmektedir.
– Devreye seri bir şekilde bağlanmakta olup akımı daha düşük seviyeye getirmektedir.
– Tek kutuplu olarak üretilen akım trafosu kullanımı ile bir fazdan ölçüm alınabilmektedir.
– L1, L2, L3 fazları için farklı akım trafosu modelleri kullanılmaktadır.
– Açılıp kapanabilir bir yapıya sahip olduklarından, sonradan takılabilmektedir.
– Akım trafosu seçimi yaparken hata sınıfı, primer akımı, trafo tipi ve dönüştürme oranı göz önüne alınmaktadır.
– Aşırı ısınma, yanlış ürün seçimi ve kısa devre gibi durumlarda, akım trafosu bozulabilmektedir.
– Kullanılan gerilime, yapılış tipine ve izolasyon şekline göre farklı akım trafosu çeşitleri kullanılabilmektedir.
– Akım trafolarında hataları azaltmak için yüksek etkili geçirgenliği sahip çekirdekler tercih edilmektedir.
İlginizi Çekebilir: SCADA Nedir?
Akım Trafosu Kullanım Alanları ve Çeşitleri
Akım trafo çeşitleri, gerilim ve soğutma şekillerine göre değişiklik göstermektedir. Alçak gerilim akım trafoları, yüksek gerilim akım trafoları, sargılı akım trafoları, kuru tip akım trafoları, yağlı tip akım trafoları ve bara tipi akım trafoları gibi çeşitleri bulunmaktadır. Temel olarak ölçüm amacı ile kullanılan akım trafoları, yüksek maliyetli ve tehlikeli ölçüm aletlerine göre daha iyi bir tercih olmaktadır.
İster ölçüm amaçlı isterse kompanzasyon amaçlı olsun, yeni bir sistem tasarlanırken kullanılacak akım trafosu çeşidi belirlenmektedir. Yanlış akım trafosunun tercih edilmesi, ölçüm sonuçlarının yanlış olmasına neden olmaktadır. Akım trafolarına eklenen aparatlar, yeni çeşitlerin meydana çıkmasını sağlamaktadır. İşletmeler için akım trafoları önem arz etmektedir.
